Galeria Pierwsze Piętro ZPAP (ul. Krakowska 1 w Opolu, wejście od ul. Św. Wojciecha)
wernisaż 5.12.2025 godz. 18.00
Już w najbliższy piątek zapraszamy na wystawę dra hab. Bartosza Posackiego, prof. UO. Wystawa porusza temat refleksji nad zjawiskiem refugium – zarówno w ujęciu biologicznym, jak i społecznym, psychologicznym oraz symbolicznym.
O wystawie:
“W pierwotnym, biologicznym znaczeniu pojęcie refugium odnosi się do wyizolowanej strefy, która zapewnia optymalne warunki przetrwania organizmom niezdolnym do funkcjonowania w dominujących, niekorzystnych warunkach środowiskowych.
W ujęciu ogólnym pojęcie to można odnieść do gatunku ludzkiego, który w toku ewolucji przekształcił swoje otoczenie w złożony ekosystem społeczno-kulturowy. Takie refugia nie są wyłącznie fizycznymi przestrzeniami; obejmują także wymiary psychologiczny, kulturowy i symboliczny, w których jednostka szuka ochrony i możliwości rozwoju.
W tej poszerzonej perspektywie każdy element systemu społecznego podlega presji, podobnie jak organizmy w środowisku naturalnym. Tworzone nisze funkcjonują w warunkach nieustannej rywalizacji, asymilacji i wypierania, co wpływa na to, jakie formy aktywności mogą się utrzymać, a które ulegną marginalizacji lub zanikowi.
W kosmicznej skali zjawisko życia pojawia się jedynie w określonych lokalizacjach, tak zwanych strefach zamieszkiwalnych, gdzie warunki sprzyjają istnieniu ciekłej wody i rozwojowi organizmów, jakie znamy. Podobnie w strukturach społecznych istnieją obszary pozwalające na ekspansję i adaptację nowych zachowań, idei i form kooperacji. Są też takie gdzie potencjał innowacji zanika, a pewne modele funkcjonowania jednostek i grup ulegają rozpadowi lub nigdy się nie wykształcają.
Istotne zatem staje się pytanie o optymalne warunki umożliwiające rozwój i przetrwanie wrażliwych, opartych na empatii systemów, które staramy się tworzyć. Czy dominujące narracje i idee zapewniają bezpieczny cień, chroniący nas i je przed nadmierną ekspozycją na presje zewnętrzne? A może to właśnie, zbyt silne zacienienie staje się źródłem stagnacji i zaniku tych elementów ekosystemu, które w dłuższej perspektywie przetrwanie uniemożliwiają lub czynią je nieznośnym?”
