Oda do drzewa w Galerii Zamostek. Wystawa Bartosza Posackiego.

Bohaterem instalacji jest las i rosnące w nim drzewa. Las, który nie tylko w Polsce stał się lasem gospodarczym, a więc źródłem pozyskiwania surowca do produkcji papieru i wyrobów drzewnych.

Więcej o projekcie, który powstał we współpracy z Nadleśnictwem Opole pisze poniżej sam autor wystawy – dr hab. Bartosz Posadzki prof. UO. A my zapraszamy na wernisaż już 21 listopada o godz. 18.00 do Galerii Zamostek w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu.

Podstawowym surowcem do produkcji papieru jest drewno. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu drewno sosnowe, jodłowe, topolowe, świerkowe, osikowe, bukowe i brzozowe. Drewno zanim stanie się surowcem przemysłowym jest drzewem i to właśnie z tych gatunków drzew w wyniku obróbki chemicznej otrzymuje się dużą część masy celulozowej, z której finalnie powstaje papier.

Las postrzegany jest jako ostoja dzikiej natury i siedlisko życia. W Polsce w przytłaczającej większości jest lasem gospodarczym, a więc źródłem pozyskiwania surowca przemysłowego. Światowa produkcja drewna wynosi w przybliżeniu 900 mln ton, zaś światowa produkcja papieru to blisko 420 mln ton. Zgodnie z danymi na rok 2022 około 65-70% produkcji papieru pochodzi z drewna. Przyjąć więc można, że co trzecie wycięte drzewo przerabiane jest na papier. Statystyczny człowiek (1 z 8 miliardów) zużywa 57 kg papieru rocznie, zaś statystyczna Polka i statystyczny Polak rocznie zużywają go aż 150 kg. Te ogromne liczby robią jeszcze większe wrażenie, gdy uświadomimy sobie, że do wyprodukowania 1 tony papieru potrzebne jest wycięcie aż 17 drzew. Z tej krótkiej statystyki wyłania się obraz 7 miliardów padających co roku drzew tylko po to, żeby zaspokoić globalne zapotrzebowanie ludzkości na papier.

W projekcie Refugium-Arbor drzewom zostaje przywrócona podmiotowość. Kieruje on uwagę na fakt, że nie są jedynie źródłem surowca przemysłowego. Stają się równoprawnymi mieszkańcami planety Ziemia, naszymi towarzyszami w biologicznym istnieniu. Bytami, które postrzegać należy w kategorii istot żyjących, posiadających określone potrzeby, a które możemy i powinniśmy obdarzać troską, przyjaźnią i miłością.

Instalacja Refugium – Arbor jest wieloelementową kompozycją, której zasadniczą częścią jest struktura zapewniająca warunki do przeżycia 7 sadzonkom drzew najczęściej używanych do produkcji papieru; sośnie, jodle, świerkowi, topoli, osice, bukowi i brzozie. We współpracy z opolskim Nadleśnictwem sadzonki pozyskane zostały z terenów lasów gospodarczych Opolszczyzny. Na czas trwania projektu sadzonkom dogodne warunki życia zapewnia zautomatyzowana instalacja, dbająca o odpowiednią dla nich ilość światła i wilgotność gleby. Po zakończeniu projektu sadzonki zostaną przekazane osobom (wylosowanych spośród osób odwiedzających wystawę), które zadeklarują posadzenie ich w swoich ogrodach, otoczenie troską i obdarzenie przyjaźnią.

Częścią instalacji są obrazy wideo przedstawiające możliwą, choć niejasną i niepewną, przyszłość zaopiekowanych sadzonek oraz papierowe bloki ilustrujące jej alternatywną wersję, której dzięki projektowi zdołają uniknąć.